Lokale dimming: wat is het en waarom het ertoe doet
Lokale dimming is een techniek waarbij delen van de achtergrondverlichting van een monitor apart aangestuurd worden. Het doel is eenvoudiger gezegd: diepere zwarttinten en helderdere highlights tegelijk, wat vooral bij HDR-content enorm belangrijk is. In games betekent dit meer detail in schaduwen, realistischer licht van explosies en minder ‘wazige’ helderheidsovergangen. Voor gamers die veel singleplayer- of cinematics spelen kan dit de immersie sterk verhogen; voor competitieve spelers kan het de zichtbaarheid in donkere hoeken beïnvloeden.
Soorten lokale dimming en wat ze praktisch betekenen
Niet elke implementatie van lokale dimming is gelijk. De belangrijkste varianten zijn:
- Edge‑lit local dimming: de leds zitten aan de randen. Goedkoper, minder zones, vaak grotere halo-effecten.
- Full‑array local dimming (FALD): leds verdeeld over het hele paneel in zones. Geeft betere controle en dieper zwart wanneer goed uitgevoerd.
- Mini‑LED: een FALD-achtige benadering met veel kleinere leds en veel meer zones, wat de precisie verhoogt.
- OLED: geen backlight maar zelfoplichtende pixels. Per definitie perfecte zwartwaarden zonder zones, maar met eigen trade-offs zoals risico op inbranden en anders kleur/brightness-gedrag.
Meer zones klinkt vaak beter, en dat kan ook zo zijn, maar er zijn nuances: zones kunnen groot zijn (dan zie je blokkerige halo’s) of klein maar slecht aangestuurd (dan blijft beeld onnatuurlijk). De kwaliteit van de dimming-algoritmes en de lokale verwerking is vaak even belangrijk als het aantal leds.
Waarom het aantal dimzones soms belangrijker is dan resolutie of refresh rate
Resolutie bepaalt hoeveel pixels je hebt, refresh rate bepaalt hoe vloeiend beelden bewegen. Beide zijn cruciaal, maar ze zeggen weinig over hoe goed je monitor omgaat met extreem contrast — iets wat bij moderne games met HDR vaak het verschil maakt tussen “wow” en “meh”. Er zijn situaties waarin:
- Een lagere resolutie/lagere refresh maar uitstekende lokale dimming visueel aantrekkelijker en beter leesbaar is in donkere, sfeervolle games.
- Een hoge resolutie met zwakke dimming bij HDR resulteert in opgeblazen highlights en verminderde diepte in schaduwen.
Voor singleplayer games en cinematic ervaring kan de kwaliteit van lokale dimming zwaarder wegen dan het nummertje dat op de doos staat voor Hz of pixels. Voor competitieve shooters blijft refresh rate en responstijd vaak domineren, maar ook daar kan slechte dimming zichtbaarheid in donkere hoeken beïnvloeden.
Waar let je op bij het vergelijken van dimzones
Als je monitoren vergelijkt, kijk niet alleen naar het aantal zones. Neem deze punten mee:
- Zonegrootte en dichtheid: veel kleine zones werken doorgaans beter dan weinig grote zones.
- Algoritme en beeldverwerking: hoe de firmware zones aanstuurt — reviews noemen vaak 'blooming' of 'halo' als klachten.
- HDR‑prestaties: combineer inzichten met informatie over HDR en kleurbereik en piekhelderheid.
- Paneltype: IPS, VA of OLED — elk heeft een andere base contrast en interactie met dimming; zie paneeltypes en beeldkwaliteit.
- Latency en verwerkte frames: sommige dimming-oplossingen introduceren beeldverwerking, check voor inputlag — zie ook onze gids over hoe je inputlag meet.
Praktische voorbeelden: welk type gamer heeft welke dim-oplossing nodig?
Voor singleplayer/RPG/cinematic gamers: een monitor met kwalitatieve FALD of mini‑LED kan enorme winst opleveren in sfeer en detail. Hiervoor is een hogere zone-dichtheid en goede HDR‑kalibratie essentieel. Voor competitieve gamers: prioriteer refresh rate en lage inputlag; een monitor met basale dimming kan genoeg zijn, want zichtbaarheid hangt vaak meer af van helderheid en contrast in specifieke delen van het scherm.
Veelvoorkomende problemen en hoe je ze herkent
- Blooming/halo's: zichtbare cirkels rond felle objecten op donkere achtergronden. Reviews en testbeelden laten dit vaak zien.
- Zone‑crosstalk: licht van een heldere zone beïnvloedt aangrenzende zones, wat details kan vervagen.
- PWM‑flikkering: sommige backlight-aansturingen gebruiken pulsbreedtemodulatie, wat oogvermoeidheid kan veroorzaken.
Tips om een goede keuze te maken
- Lees reviews die echte HDR‑en gametests uitvoeren met donkere scènes en explosies.
- Zoek naar voorbeeldbeelden of video's van hetzelfde paneel in games of testpatronen.
- Overweeg je speelstijl: competitief vs singleplayer bepaalt prioriteiten.
- Combineer kennis over dimming met info over resolutie en verversingssnelheid, adaptive sync en responstijd.
- Wil je toekomstbestendigheid? Lees ook onze overwegingen in toekomstbestendig of overkill.
Conclusie
Het aantal dimzones is een belangrijke indicator, maar het volledige plaatje telt: zone‑dichtheid, algoritme, paneeltype en HDR‑implementatie bepalen de echte ervaring. Voor veel gamers kan een goede lokale dimming-implementatie visueel meer waarde toevoegen dan een extra hoge resolutie of een marginale toename in refresh rate. Bedenk dus eerst hoe je speelt, kijk naar onafhankelijke tests met echte gamebeelden, en gebruik onze links naar gerelateerde onderwerpen om een bewuste keuze te maken voor jouw ideale monitor.
Wil je dieper in de praktijk testen of je monitor goed presteert? Bekijk ook onze handleiding over hoe je inputlag meet en artikelen over HDR en kleurbereik om het complete beeld te krijgen.
